سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کاشان

<p dir="RTL">مسجد آقابزرگ مسجد و مدرسه‎ای بزرگ در کاشان، منسوب به ملا مهدی نراقی ملقب به آقابزرگ که به هزینه مردی نیکوکار به نام حاج محمدتقی خانبان و پسرش در نیمه قرن ۱۳ق، مقارن با دوران پادشاهی محمد شاه قاجار (متوفی ۱۲۶۴ق) ساخته شده است. محل بنا این مسجد و مدرسه در محدوده تاریخی و بافت قدیمی شهر، مجاور بقعه خواجه تاج‎الدین و در محله‎ای به همین نام بنا گردیده و در خیابان آقابزرگ، منشعب از خیابان فاضل نراقی واقع است و از نظر استواری هنوز وضع مطلوبی دارد. پیشینه تاریخی ساختمان این بنا در روزگار پادشاهی محمدشاه قاجار آغاز گردید و در سال‌های نخستین سلطنت ناصرالدین‎شاه (۱۲۶۴-۱۳۱۳ق)، به پایان رسید.به نظر می‎رسد که این مجموعه، بر روی آثار به جای مانده پس از زلزله ۱۱۹۲ق یا دوره‎های گذشته ساخته شده باشد، به خصوص شبستان ۴۰ ستون شمالی مسجد که احتمالاً پیش از احداث گنبدخانه بر روی بقایای خانقاه، مسجد، مقبره و مدرسه خواجه ‎تاج‎ الدین (متعلق به اواسط سده ۹ق) ساخته شده است. تلفیق این شبستان با مسجد و مدرسه‎ای که بعداً در کنار آن ایجاد گردید، یکی از نمونه‎های ایجاد هماهنگی و اتصال دو بنا در کنار هم است.مشخصات:مسجد و مدرسه آقابزرگ مجموعه نفیسی است از عناصر معماری و تزییناتی، و ترکیبی از این حجم‌ها و اندام‌های متناسب به هم تنیده، شامل: سردر و هشتی ورودی، صحن مرکزی، مقصوره و شبستان‌ها.همچنین مدرسه آقا بزرگ کاشان با طرح گودال باغچه و بادگیر های که نمایانگر استفاده ی هوشمندانه از عناصر اقلیمی است. استفاده از خاک بستر ساختمان،بدون باقی گذاشتن آثار یا ضایعات در محل استخراج،برای ایجاد مصالح موجب شده است تا با حداقل مصرف انرژی و افزودنی های غیر محلی،درصد عمده ی مصالح مورد نیاز از درون محل کارگاه ساختمان تامین شود.ویژگی‌های بنا:  معماری ویژه؛ گنبدخانه بر روی ۸ پایه عظیم بر پا شده، زیرا در طرح مساجد قدیمی ایران ایجاد گنبد بر روی پایه‎های آزاد به ندرت دیده می‎شود. نتیجه عملی اجرای این نوع طرح، جریان یافتن هوای خنک در فضای گنبدخانه در فصول گرم و تابستان‌های داغ منطقه کویری است.  گودال باغچه (حیاط تحتانی)؛ حوض بزرگ (آب‎نما) و باغچه‎های آن به طراوت فضا کمک می‎کند.    با توجه به سادگی و بی‎پیرایگی این مجموعه، زیاده‎روی در تزیین، به‎ویژه در کاشی‌کاری این بنا به چشم نمی‎خورد.  تزیینات؛ گچ‎بری، نقاشی، کارهای چوبی (کنده‎کاری، گره‎چینی، آلت و لقط)، مقرنس‎کاری، کاشی‌کاری رسمی‎بندی و یزدی‎بندی   یک جفت درِ نفیس (درِ مدخل اصلی مسجد) که کنده‎کاری و با گره‎چینی و گل میخ تزیین شده است.</p> <p dir="RTL"> </p>